تاریخ پیدایش محلّه
•
حدّ ومرز محلّه
کن در منطقه ی 5 شهرداری تهران واقع شده است. در شما ل غربی تهران که تقریباً نزدیک به دامنه ی
رشته کوه البرز است . محدوده ی کن از ایستگاه یخچال شروع می شود و تا محله ی بالان آن ادامه دارد.
در شمال کن، شهران و در جنوب آن منطقه ی 22یعنی دهکده ی المپیک قراردارد.
تاریخ تأسیس و پیدایش محلّه
می توانیم بدون اغراق کن را شناسنامه ی تهران بنامیم . زیرا پیش از آنکه تهران وجود داشته باشد
کن بوده وجایگاه زندگی قومی بوده است که ساکنان امروزی آن حتّی نمی دانند پیشینه ی محلّ
سکونتشان به کجا باز می گردد . امّا اینگونه که اهالی می گفتند گویا در زمان تجدید بنای یکی از مساجد
در دیوار کاهگلی آن سنگ نوشته ای پیدا کردند که مربوط به 1170 سال پیش بوده است .
تحوّلات محلّه از لحاظ کالبدی اقتصادی و اجتماعی و پیش بینی آینده
می توانیم در مورد این تحوّلات اینگونه بنویسیم که در کوچه های تنگ و باریک کن که روزی جای خانه های
ویلایی بوده است،در حال حاضر ساختمان های بلند و یا به عبارتی برج های بسیار زیاد که هیچکدام به
علّت تنگی کوچه ها جای پارک اتومبیل ندارند . اما با همه ی اینها می توان آینده ی کن را خوب ارزیابی کرد.
به علّت اجرای طرح های شهرداری اعم از بزرگراه تهران- شمال و ادامه ی بزرگراه همّت، به نظر می رسد
درسال های آینده وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم هم رو به بهبود برود.
وضع درآمد و منزلت اجتماعی ساکنان:
به نظر می رسد ساکنان این منطقه از تهران از نظر مالی در وضع خوبی به سر می برند و منزلت اجتماعی این افراد
را هم می توانیم متوسط ارزیابی کنیم.بیشتر اهالی، باغ و زمین های بسیاری دارند که اکثر این باغ ها در اطراف((کن))
واقع شده است. بنابرین، اصیل های کن علاوه بر کاری که در سطح جامعه انجام می دهند، از فروش محصولات باغات
هم استفاده می کنند. میوه های زیادی در کن وجود دارند و به بار می آیند، مثل: خرمالو، انار، انجیر، شاهتوت، توت و
گردو ویا به قول خود کنی ها (( جوز )).
وضعیت محلّه از نظر خدمات و اسباب آسایش شهری:
این طور که اهالی کن می گفتند تا 10 سال پیش، آب لوله کشی شهر تهران برای استفاده مهیّا نبوده است، بلکه
سازمان آب کن با چاه هایی که احداث کرده بود آب لوله کشی را به ساکنان این مکان می رساند. امّا از حدود 10 سال
پیش آب لوله کشی شهر تهران به این منطقه هم سرازیر شد و مردم از آن استفاده کردند و گاز شهری هم حدود یک
سال است که لوله کشی شده است و مردم به تازگی توانسته اند از این نعمت برخوردار شوند.
زباله های این محل هم مثل بقیه ی نقاط شهر تهران یک بار حدود ساعت 11 شب و باردیگر حدود 6 صبح جمع آوری
می شود.
فضای سبز:
اگر بخواهیم فضای سبز را پارک های شهرداری تعریف کنیم می توانیم بگوییم که در این محل فقط یک پارک وجود دارد
که آن هم در نقطه ای دور از دسترس مردم است. امّا اگر منظور از فضای سبز باغات باشد، می توانیم بگوییم که از این
جهت این منطقه در حلقه ای از باغات قرار گرفته است. البته حائز اهمیت است که کم کم این باغات در حال تبدیل شده
به برج های چند طبقه هستند و اغلب، ساکنین اصیل این منطقه هستند و باغات خود را به هرگونه پارکی ترجیح می دهند
امّا به نظر می رسد تعدادی پارک برای این منطقه ضروری است.
مکان های فرهنگی:
این منطقه دارای یک کتابخانه عمومی نسبتاً بزرگ است که می تواند تا حدودی نیاز های فرهنگی افراد را برطرف کند.
در این محلّه یک مجتمع آموزشی بزرگ دخترانه به نام (( مهدویه)) وجود دارد که از مقطع پیش دبستانی تا پیش دانشگاهی
را در خود جای داده است. شایان ذکر است که فقط همین مدرسه ی دخترانه در کن است که مقطع پیش دانشگاهی دارد
و نیز دو مدرسه ی پسرانه وجود دارد که تا مقطق راهنمایی در آن ها تدریس می شود و پسرها برای ادامه تحصیل خود باید
به منطقه ی شهران یا شهرزیبا بروند.
خدمات بازرگانی:
قریب به 3 تا 4 سال است که دو مجتمع تجاری در این مکان احداث گردید که عبارتند از : ((پاساژ حمید)) و
((پاساژ دی تو دی)) که اهالی از آن ها استفاده می کنند امّا باز هم جوابگوی نیاز اهالی به طور کامل نیست.
امکانات گذران اوقات فراغت(امکانات ورزشی برای بانوان ،فضای بازی بچه ها، افراد سالمند):
این منطقه از نظر امکانات تفریحی تقریباً در حد صفر قرار دارد. از نظر امکانات ورزشی برای بانوان اصلاً جایی برای زنان وجود
ندارد و زنان در خانه های خود باید ورزش کنند و یا خارج از محدوده ی کن به این مراکز رفته و از آن استفاده کنند. بچه ها
هم در کوچه ها مجبور به بازی هستند و منطقه ای برای بازی آن ها وجود ندارد. افراد سالمند به جای استفاده از فضای
سبز ( به خاطر نبودن آن) در بیشتر مواقع کنار تکایا جمع می شوند و یکدیگر را می بیننند و به همین کار بسنده می کنند
و این را تفریح خئد به حساب می آورند.
دسته ها و باندهای خلافکار:
این منطقه خوشبختانه از این آسیب در امان است و مشکل چشم گیری ندارد و اگر هم دارد از چشم عامیان پنهان است.
مسجد محلّه ، تکیّه، حسینیّه و هیئت های مذهبی:
کن دارای 4 مسجد مهم می باشد که مسجد جامع آن مسجد شهدای کن می باشد و بقیّه ی مساجد عبارتند از:
مسجد امام حسن(ع)، مسجد امام و مسجد چهارده معصوم. این منطقه دارای 5 تکیّه است که نقل می کنند از سال های
بسیار دور احداث شده است یعنی حدود 150 تا 200 سال پیش که در آن زمان این تکایا اصلاً سقف نداشته و چادر های
مخصوص بر روی آن ها می کشیدند و این عمل هنگام شروع ماه محرّم انجام می شد. هیئت های بسیاری هم در این محلّه
فعالیّت می کنند: مثل هیئت حضرت ابوالفضل(ع) و امام حسن(ع). این هیئت ها در ماه محرم شکل دسته به خود می گیرند
و به طور گردشی به تکایای مورد نظر می روند و به عزاداری می پردازند.
امامزاده ها و اماکن تاریخی کن:
1- امامزاده شعیب: مردم کن نسبت به امامزاده شعیب ارادت خاصی دارند. این امامزاده در وسط باغ های کن واقع است و
مردم کن باغ بزرگی را که در جنب آن بود وقف امامزاده کردند تا خرج سامان دهی آنجا شود. امام زاده شعیب برادر امام رضا
(ع) است.
?-امامزاده محمّد: سابقه ی امامزاده محمد در دست نیست. امّا می گویند قدمتش طولانی است و اکثراً در این امامزاده
بسته است و یا از رونق خاصی برخوردار نیست.
3- امامزاده جعفر و امامزاده سید محمّد رضا: قدمتی نزدیک به 800 سال دارد. امامزاده جعفر از نوادگان امام موسی کاظم
(ع) است. اهالی کن زمین بزرگی را که الآن قبرستان آن امامزاده در آن واقع شده وقف امامزاده کرده اند و امامزاده سید
محمّد رضا که اهالی کن اعتقاد دارند که ایشان امامزاده نبوده اند و می گویند یکی از علمای اسلامی بوده که به امامزاده
معروف شده است.
امّا از اماکن تاریخی می توانیم دوازده امامان را نام برد که حدوداً به عهد هخامنش باز می گردد و در عصر صفوی بازسازی
شده و اکنون مخروبه هایی از آن باقی مانده است. در عهد هخامنشیان این مکان چاپار خانه ی آن ها بوده است.
از دیگر اماکن هم می توان از آسیاب شاه، باغ شاه، باغ حاجی باشی، میان دزدک، قنات کن و پل آجری و پل
حاج محمد علی را نام برد.
وضعیت پارک اتومبیل ها:
در این مورد کن اصلاً در وضعیت خوبی به سر نمی برد، زیرا به علّت باریک بودن خیابان ها نمی شود اتومبیل ها را داخل
کوچه ها پارک کرد و همه ساکنین از این نظر دچار مشکلند و وسایل خود را در کنار خیابان ها پارک می کنند و این باعث
شلوغی و گاهی ترافیک می شود. از نظر پیاده رو هم اصلاً چنین مکانی وجود ندارد. چون خیابان ها بسیار باریک هستند
و در مورد اتومبیل های شهری هم قابل ذکر است که یک ایستگاه بیشتر وجود ندارد و آن هم فقط خط
((کن- متروی صادقیه)) است که بسیار هم از منطقه ی کن دور است و مردم مسافت زیادی را باید طی کنند.
تاکسی های خطی هم به صورت خوبی ایفای نقش می کنند. البته دانشجویان دانشگاه ها هم با این اتوبوس ها به
مترو می روند و از آنجا به مکان مورد نظر که حدوداً دو ساعت در راه هستند.
آداب و رسوم:
اهالی کن دارای آداب و رسوم خاصی هستند که در کمتر جایی در تهران می توان مثل آن را یافت.
می توان گفت بافت کن تقریباً سنتی و قدیمی است. پیوند شدید افراد به یکدیگر باعث شده است تا خانه های آن ها
را در کنار یکدیگر به وجود آورد. بیشتر افراد ساکن کن مذهبی هستند و اصیل همان جا.
از آداب و رسوم های آن ها می توان از مراسم سنگ زنی در روز عاشورا یاد کرد. اهالی این منطقه دارای تعصب خاصی
هستند و شاید نوعی سنت گرایی. امّا نسل جدید از این نظر بهتر هستند، در حالی که پدران و مادران آن ها عقیده دارن
د فرزندشان فقط با کنی ها ازدواج کنند، می بینیم که اغلب نسل جدید با غریبه ها ازدواج می کنند و ازدواج برون گروهی
را ترجیح می دهند.
افتخار کنی ها این است که با اینکه جزئی از شهر تهران هستند امّا توانسته اند هم چنان آداب و رسوم خود را حفظ کنند.