نقطه،خط،سطح
نقطه :
در هنر تجسمی وقتی از نقطه نامبرده می شود چیزی است که دارای رنگ، تیرگی یا روشنی،اندازه و گاهی جرم می باشد و درعین حال ملموس و قابل دیدن است. اولین عنصر بصری نقطه است که مبداء و پیدایش فرم است. وجود نقطه مبین مکانی در فضا است نقطه ممکن است کوچک یا بزرگ باشد البته بستگی دارد که در چه فضایی قرار گرفته باشد و در نتیجه از نظر اندازه مورد توجه قرار گیرد . نقطه ممکن است علاوه بر اندازه از نظر شکل نیز متفاوت باشد در این صورت هر شکلی با توجه به خصوصیاتش بیان تصویری ویژه خواهد داشت. نقطه ممکن است در سطح طرح شود یا به صورت حجم سه بعدی در فضا وجود داشته باشد .
خط :
عنصری است یک بعدی و مهمترین خصیصه ان طول آن است.از نظر بصری خط عبارت است از یک عنصر تصویری و تجسمی که واقعیت طولی بوده و جلوه های متفاوت و بیان تصویری متنوعی دارد از بصری عینیت پدیده ها و واقعیت مثال های طبیعی با خط ارزش تجسمی می آورد و انواع خط عبارتند از:خط راست که به صورت افقی ،مایل ،عمودی دیده می شود. خط منحنی ،خط مواج، خط مارپیچ، خط شکسته، خط دندانه دار، که هر یک دارای نیرو و اثر انرژی تصویری ویژه ی خود بوده است.
تاثیر روانی انواع خط:
خط افقی :
از نظر روانی احساس آرامش و سکون را تداعی کرده و شکل آدمی را دارد که حالت استراحت است.
خط عمودی:
حالت انسان ایستاده ای را دارد که آماده ی فعالیت است و احساس ایستایی،استقامت ،ثبات و پایداری را القا می کند.
خط زاویه دار یا شکسته :
حامل دو نیروی متحد است که در نقطه ی بـــر خورد تقویت شده و چگونگی مجموع این دو نیرو قدرت کشش و اثر گذاری متفاوتی دارد. خط شـــــکسته دارای تحرک،فعالیت و جنبش است در اشکال هندسی به همین علت مثلث پر تحرک ترین حرکت هاست.
خطوط مایل:
برای نشان دادن تحرک ،پویایی خشونت و عدم سهول بکار می رود .
خطوط منحنی:
برای نشان دادن حرکت سیال و مداوم ،ملایمت و لطافت بکار گرفته میشود.
کاربرد خط:
خط عنصر اصلی طراحی است تراکم و انبساط ها شورها حجم و سایه روشن را نشان می دهد با ضخیم و نازک کردن خط در طـــــــراحی قسمت های سایه دار مشخص می شود و حالت خطوط جنسیت و بافت اشیاء را از لحاظ نرمی ، سختی،استحکام مشخص می کند.
ایجاد ریتم با خطوط:
حرکت یکی از عوامل بسیاری مهم در شکل گیری تصویر است. ایجاد ریتم در خطوط به اشکال گوناگونی صورت می پذیرد. تغییر اندازه ها و طول خطوط و تغییر فاصله ها و نهایتا تغییر ضـــــخامت خطوط می توانند عواملی باشند تا ریتم بهتر ایجاد شود. با ایجاد یک رابطه ی منطقی بین خطوط یا ابعاد یا ضخامت ها
می توانیم به یک ریتم منظم دست یابیم.
سایه روشن به وسیله خط:
از جمله حالات دیگری که با قرار گرفتن خطوط در کنار یکدیگر ایجاد میشود تیرگی و روشنی و یا سایه روشن است به عبارت دیگر پدید آمدن روشنی و تاریکی با بهره گیری از خطوط ایجاد سایه روشن میکند این حالت به چند طریق می تواند به وجود آید:1- ایجاد تاریکی و روشنی با استفاده از خطوط یک اندازه که تنـها از تغییر فواصل آنها به وجود می آید بدین شکل که هر چقدر خطوط را به یکدیگر نزدیکتر کنیم از نظر بصری تیرگی به وجود خواهد آمد و بالعکس با افزایش فواصل آنها محیط روشن تر دیده خواهد شد.2-ایجاد تاریکی و روشنی با استفاده از خطوط با ضخامت های مختلف است در این حالت با استفاده از خطوط متنوع که دارای ضخامت های متفاوتی هستند می توانیم تیرگی و روشنی یا سایه روشن ایجاد کند بدین شکل که هر چقدر خطوط ضخیم تر باشند سطح مورد نظر تیره و هر چقدر ضخامت خطوط نازکتر شود روشن تر خواهد شد.
سطح:
عناصری که دارای دو بعد طول و عرض را سطح می گویند سطح عنصری دو بعدی است. تعریف دیگر این است که لایه یا پوسته ی روی هر حجم که ضخامت ندارد سطح می گویند بین نقطه ،خط و سطح رابطه ی مستقیم وجود دارد به عبارت دیگر نقطه و خط و سطح قابل تبدیل به یکدیگر بوده و نسبت به فضای اطراف خود متغیرند.
انواع سطح:
1-سطوح هندسی 2-سطوح غیر هندسی
سطوح هندسی:
عبارتند از : دایره،مربع، مثلث،مستطیل،لوزی، ذوزنقه ،بیضی و سایر اشکال هندسی
دایره:
شکل کاملی است که حرکت جاودانه و مداومی را نشان می دهد. دایره نماد لطافت،تکرار،درون گرایی و پاکی و صمیمیت است.
مربع:
مربع خلاف دایره استحکام،پایداری،سکون و صلابت است. این شکل مظهر قدرت زمین و مادی است.
مثلث:
مثلث به دلیل زوایای تندی که دارد سطحی مهاجم و شکلی ستیزنده به نظر میرسد که همواره در حال تحول و پویایی است بر اساس ترکیب هایی از مثلث می توان ساختمان های بسیاری بوجود آورد استفاده از مثلث و شبکه های مثلثی یک اصل ساختاری در طبیعت به شمار می رود.